De verontrustende financiële situatie van de gemeente Eindhoven

De afgelopen tijd is al veel gezegd en geschreven over de financiële situatie van de gemeente Eindhoven. Deze is zeer verontrustend en bijsturing is noodzakelijk. De gemeente ontvangt inkomen van het Rijk, door middel van de zogenaamde algemene uitkering. Daarnaast ontvangt de Gemeente geld voor specifieke uitgaven van het Rijk. Naast deze inkomsten ontvangt de gemeente geld van haar inwoners. De bekendste is de OZB.

Het is de afgelopen jaren een trend geweest om veel meer geld uit te geven dan dat er binnen kwam. Op zich waren sommige uitgaven prima te verdedigen, omdat we in het verleden geld hadden gespaard, om dit later uit te geven. Helaas moeten we constateren dat de afgelopen twee jaren veel meer geld is uitgegeven dan voorzien. Voor deze uitgaven is in het verleden niet gespaard!


De schuldenpositie van de gemeente moet binnen bepaalde normen blijven. Deze normen zorgen ervoor dat we financieel niet in de problemen komen.


Het college (PvdA, SP, GL en D66) stelt in haar jaarrekening van 2016: “Een gezonde financiële positie van de gemeente is een absolute voorwaarde voor haar slagkracht. Dat vergt niet alleen een sluitende begroting, maar óók voldoende weerstandscapaciteit in relatie tot de risico’s.


Dit college heeft er willens en wetens voor gezorgd dat deze normen zijn overschreden, zodat er nu onvoldoende weerstandscapaciteit of anders gezegd onvoldoende weerstandsvermogen is. De gemeente is hierdoor niet meer in staat grote tegenvallers op te vangen. Hiermee houdt het college zich niet aan de voorwaarden waaraan een slagvaardig college volgens haar eigen zeggen aan moet voldoen! Het college kwalificeert zichzelf daarmee als incompetent. Voor de VVD is duidelijk dat de grenzeloze ambities overboord moeten en dat naar een gezonde realiteitszin moet worden gezocht.


De VVD maakt zich dan ook ernstige zorgen over het beleid van dit college. De uitholling van de financiële reserves is dusdanig dat zelfs binnen het sociale domein de noodzakelijke zorg niet meer betaald kan worden. Ook wordt het soms totaal anders besteed dan bedoeld, denk aan het geld dat bedoeld is voor kinderen die in armoede leven en graag mee op schoolreisje willen, maar waarvoor het bestemde geld nu in de grote bodemloze put verdwijnt.


Maar daar begint de ellende pas. Het college is niet in staat gebleken om maat te houden binnen het sociaal domein. Onbegrijpelijk is het dat er zonder enige onderbouwing vele uitkeringen worden uitgekeerd en proactief worden aangeboden. Vaker is gerefereerd aan een zeer ruimhartig armoedebeleid. De noodzaak van deze uitkeringen zijn niet aangetoond, doordat dossiers ontbreken. Reeds in november 2016 heeft de accountant al een zware waarschuwing gegeven en vervolgens hebben zowel de rekenkamer als de accountantscommissie haar grote zorgen gerapporteerd. Echter pas nu concludeert het college dat zij onvoldoende in control is.


Dit jaar komt het verlies hoogstwaarschijnlijk uit op 45 miljoen euro, vorig jaar was dat 40 miljoen euro. Deze 40 miljoen konden wij nog opvangen door de reserves aan te spreken. Deze zijn nu niet meer aanwezig. U begrijpt: de inwoner van Eindhoven zal de rekening moeten gaan betalen. De VVD kan en wil dat niet accepteren. Deze grote tekorten, veroorzaakt door het ontbreken van realiteitszin zijn haast geheel veroorzaakt door WijEindhoven, falend inkoopbeleid en het programma “ werk” (participatie). Voor deze beleidsterreinen zijn met name wethouders Richters (en voorheen wethouder Scholten) en Depla verantwoordelijk. Des te opvallender is dat wethouder Depla voorzitter is van de financiële commissie van de VNG. Hij roept dat er meer geld naar Eindhoven moet vanuit het Rijk, maar gelijktijdig is hij in Eindhoven verantwoordelijk voor een groot gedeelte van het ontstane tekort. Hij heeft in Eindhoven geen invulling kunnen geven aan de ambities en tegen de landelijke trend in zijn er in Eindhoven meer mensen in de bijstand beland.


Het college meent dat de financiële problemen groot zijn, maar te overzien. Immers er valt te verwachten dat er meer geld naar Eindhoven komt maar wanneer en hoeveel is totaal niet duidelijk. Dit zal in elk geval niet op korte termijn zijn. Maar hand in eigen boezem steken doen ze  niet: het college zegt dat zij maatregelen gaat nemen om minder geld uit te geven, maar ze weet niet hoe en wanneer.


Een laatste opmerkelijke vertoning is dan toch dat er voor het eerst sinds 2002 geen kadernota opgeleverd wordt en dat ook het sociaal jaarverslag ontbreekt bij de jaarrekening 2016. Dit college is niet in control en niet in staat om concrete documenten op te leveren met realistische keuzes om de financiën weer op orde te krijgen.


De VVD wil dat het college stopt met deze schijnvertoning en roept de collegepartijen op om met daadwerkelijk uitvoerbare maatregelen te komen, die zorgen dat er per direct geld binnen komt maar vooral minder wordt uitgegeven. Geen hypotheek op de toekomst en zeker niet de ongebreidelde uitgaven verhalen op de hardwerkende Eindhovenaar.


Marcel Oosterveer

Raadslid en financieel woordvoerder VVD